«Η “Μοριακή Φαρμακολογία” εστιάζει στην κατανόηση των μοριακών μηχανισμών δράσης των φαρμάκων, καθώς και στην ταυτοποίηση νέων φαρμακευτικών στόχων.
Το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να καλύψει βασικές γνώσεις που είναι απαραίτητες για την ενασχόληση με το πεδίο της Μοριακής Φαρμακολογίας. Η συγγραφή του ξεκίνησε από την ανάγκη διδασκαλίας του ομότιτλου μαθήματος του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει ανάλογο σύγγραμμα, ελληνικό ή ξενόγλωσσο».

Ευαγγελία Παπαδημητρίου

Περιεχόμενα
Πρόλογος Ομότ. Καθηγητού κου Μαραγκουδάκι v
Πρόλογος της συγγραφέως vii
Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή 1
Καμπύλες δόσης ανταπόκρισης 3
Κεφάλαιο 2 Μηχανισμοί δράσης των φαρμάκων 9
1 Δράση μέσω φυσικοχημικών ιδιοτήτων 10
2 Δράση σε συστήματα μεταφοράς ιόντων 10
3 Δράση μέσω αναστολής ενζύμων 11
4 Δράση μέσω υποδοχέων 12
5 Άλλοι μηχανισμοί δράσης φαρμάκων 15
Κεφάλαιο 3 Κλασσικές προσεγγίσεις της μελέτης της αλληλεπίδρασης υποδοχέων φαρμάκων 17
1 Ιστορικά στοιχεία 18
2 Μοντέλα της σχέσης μεταξύ συγκέντρωσης αγωνιστή δέσμευσης υποδοχέα και ανταπόκρισης του ιστού 19
3 Μόνιμα ενεργοποιημένοι υποδοχείς και ανάστροφοι αγωνιστές 30
Κεφάλαιο 4 Συστήματα μέτρησης της ανταπόκρισης σε φάρμακα 33
1 Μέτρηση της αλληλεπίδρασης φαρμάκου-υποδοχέα 34
2 Μείωση της ανταπόκρισης σε φάρμακο 45
2.3 Αύξηση του μεταβολισμού 47
2.4 Φυσιολογική προσαρμογή 47
Κεφάλαιο 5 Αγωνιστές και μηχανισμοί διέγερσης-ανταπόκρισης 49
1 Άμεσοι αγωνιστές 50
2 Έμμεσοι αγωνιστές 55
Κεφάλαιο 6 Ανταγωνιστές 57
1 Μηχανισμοί ανταγωνισμού της δράσης των φαρμάκων 58
2 Ανταγωνισμός σε επίπεδο υποδοχέα 58
Κεφάλαιο 7 Είδη υποδοχέων 75
1 Ενδοκυτταρικοί υποδοχείς 76
2 Υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης 76
2.1 Υποδοχείς νευροδιαβιβαστών 78
3 Συστήματα μεταγωγής σήματος 79
Κεφάλαιο 8 Υποδοχείς Δίαυλοι ιόντων 81
1 Δίαυλοι ιόντων που ενεργοποιούνται από το δυναμικό της κυτταρικής μεμβράνης 82
2 Υποδοχείς δίαυλοι ιόντων που ενεργοποιούνται μετά από δέσμευση προσδέτη 85
3 Ενεργοποίηση και αναστολή υποδοχέων ιοντικών διαύλων 92
4 Φαρμακολογικές προσεγγίσεις 93
Κεφάλαιο 9 Υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες 101
1 Οικογένειες υποδοχέων που συνδέονται με G πρωτεΐνες 103
2 Δέσμευση αγωνιστών και ανταγωνιστών σε υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες 105
3 Απευαισθητοποίηση υποδοχέων που συνδέονται με G πρωτεΐνες 107
Κεφάλαιο 10 G πρωτεΐνες 109
1 Ετεροτριμερείς G πρωτεΐνες 110
2 Μικρές G πρωτεΐνες 113
Κεφάλαιο 11 Υποδοχείς με ενδογενή καταλυτική δράση 117
1 Υποδοχείς με ενδογενή δράση γουανυλικής κυκλάσης 118
2 Υποδοχείς με ενδογενή δράση κινάσης σερίνης-θρεονίνης 120
3 Υποδοχείς με ενδογενή δράση φωσφατάσης φωσφοτυροσίνης 122
4 Υποδοχείς με ενδογενή δράση κινάσης τυροσίνης 122
5 Υποδοχείς που συνδέονται με κινάσες τυροσίνης 125
6 Φαρμακολογικές προσεγγίσεις 129
Κεφάλαιο 12 Φωσφολιπάσες και κινάσες φωσφολιπιδίων 139
1 Φωσφολιπάσες 140
2 3-Κινάση των φωσφοϊνοσιτιδίων 144
3 Φαρμακολογικές προσεγγίσεις 145
Κεφάλαιο 13 Πρωτεϊνική κινάση C 147
1 Δομή και λειτουργίες 148
2 Φαρμακολογικές προσεγγίσεις 151
Κεφάλαιο 14 Ιόντα ασβεστίου 155
1 Υποδοχέας ρυανοδίνης 157
2 Υποδοχέας της τριφωσφορικής ινοσιτόλης 157
Κεφάλαιο 15 Αδενυλική κυκλάση και κυκλική μονοφωσφορική αδενοσίνη (cAMP) 161
1 Αδενυλική κυκλάση 163
2 Πρωτεϊνική κινάση Α 164
3 Κυκλική μονοφωσφορική αδενοσίνη και φωσφοδιεστεράσες κυκλικών νουκλεοτιδίων 164
4 Πρωτεΐνες ανταλλαγής που ενεργοποιούνται άμεσα από cAMP 164
5 Φαρμακολογικές προσεγγίσεις 165
Κεφάλαιο 16 Γουανυλική κυκλάση και κυκλική μονοφωσφορική γουανοσίνη (cGMP) 169
1 Γουανυλική κυκλάση 170
2 Πρωτεϊνική κινάση G 171
3 Κυκλική μονοφωσφορική γουανοσίνη (cGMP) 172
4 Φαρμακολογικές προσεγγίσεις 173
Κεφάλαιο 17 Μονοξείδιο του αζώτου 177
1 Συνθάση του ΝΟ 178
2 Μοριακοί στόχοι και δράσεις του ΝΟ 180
3 Φαρμακολογικές προσεγγίσεις 182
Κεφάλαιο 18 Αντικαρκινικά φάρμακα 187
1 Θεραπευτικές προσεγγίσεις στην ογκολογία 190
2 Καινούργιες κατηγορίες αντικαρκινικών φαρμάκων 196
Κεφάλαιο 19 Φάρμακα και μεταγραφικοί παράγοντες 225
1 Ρύθμιση της ενεργοποίησης μεταγραφικών παραγόντων 228
2 Μεταγραφικοί παράγοντες ως πιθανοί στόχοι για την ανάπτυξη φαρμάκων 229
3 Παραδείγματα μεταγραφικών παραγόντων που αποτελούν θεραπευτικούς στόχους 232
Κεφάλαιο 20 Γονιδιακή θεραπεία 247
1 Φορείς 250
2 Κλινικές δοκιμές 258
3 Φαρμακολογία της γονιδιακής θεραπείας 259
4 Θεραπευτική με αντι-νοηματικά ολιγονουκλεοτίδια 263
Κεφάλαιο 21 Αντιοξειδωτικά 271
1 Αντιοξειδωτικά ένζυμα 274
2 Μη ενζυμικά αντιοξειδωτικά συστήματα 275
3 Οξειδωτικοί παράγοντες σε παθολογικές καταστάσεις 279
4 Φαρμακευτική προσπάθεια αντιμετώπισης των οξειδωτικών παραγόντων 287
Κεφάλαιο 22 Φαρμακολογία κυτταροκινών 293
1 Ταξινόμηση κυτταροκινών 294
2 Υποδοχείς κυτταροκινών 296
3 Κυτταροκίνες που χρησιμοποιούνται θεραπευτικά 297
4 Φάρμακα που επάγουν τη δράση κυτταροκινών 305
5 Φάρμακα που αναστέλλουν τη δράση κυτταροκινών 306
Βιβλιογραφία 315
Ευρετήριο 333