«Το εγχειρίδιο αυτό στόχο έχει να δώσει σε κάθε ενδιαφερόμενο τη γνώση κατανόησης των δυνατοτήτων και περιορισμών των μεθόδων της τεχνητής διατροφής στη θεραπεία της κακής θρέψης, που επηρεάζει δυσμενώς την κλινική πορεία των ασθενών, αυξάνοντας τόσο τη νοσηρότητα όσο και τη θνησιμότητα.
Επίσης, έχει ως στόχο να διδάξει βήμα προς βήμα την ορθή κλινική πρακτική εφαρμογή τόσο της παρεντερικής όσο και της εντερικής τεχνητής διατροφής με βάση συγκεκριμένα κλινικοεργαστηριακά πρωτόκολλα ιατρικής προσέγγισης και νοσηλευτικής φροντίδας, ώστε να περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατόν οι επιπλοκές και να αυξάνονται αποτελεσματικά τα οφέλη της θεραπείας».

Φ. Καλφαρέντζος

Περιεχόμενα
Πρόλογος vii
Συνεργάτες ix
1. Σύνθεση του σώματος 1
2. Βασικές αρχές μεταβολισμού μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών 5
1. Μεταβολισμός των πρωτεϊνών 5
Πρωτεΐνες 5
Αμινοξέα 7
2. Μεταβολισμός των υδατανθράκων 7
3. Μεταβολισμός των λιπών 9
4. Ενεργειακός μεταβολισμός 12
Αναβολικές αντιδράσεις 12
Καταβολικές αντιδράσεις 12
5. Ιχνοστοιχεία 14
6. Βιταμίνες 1 6
Βιταμίνη Α 20
Βιταμίνη Ε 20
Βιταμίνη C 21
Βιταμίνη Κ 21
7. Θρεπτικά συστατικά με ανοσοτροποποιητική δράση 21
Γλουταμίνη 22
Αργινίνη 23
Νουκλεοτίδια 24
ω-3 λιπαρά οξέα 24
β-Καροτένη 27
Ψευδάργυρος 27
8. Αναβολικοί παράγοντες 28
Ινσουλίνη 28
Τεστοστερόνη 28
Αναβολικά στεροειδή 28
Αυξητική ορμόνη IGF-1 29
3. Κακή θρέψη 33
1. Ορισμός 33
2. Συχνότητα 33
3. Επιπτώσεις 35
4. Αιτιολογία ΠαΘοφυσίολογία 37
Βασικές αρχές αντιμετώπισης Ασιτία Ημιασιτία 37
Συστηματική φλεγμονώδης απάντηση Δυσλειτουργία Ανεπάρκεια οργάνων 41
4. Επιλογή ασθενών για υποστήριξη της θρέψης 63
1. Κλινικό ιστορικό 66
Σωματικό βάρος 66
Διαιτητικές συνήΘειες 67
Γαστρεντερικά συμπτώματα 68
Κατάσταση σωματικών λειτουργιών (φυσική δραστηριότητα) 68
Μεταβολικές αλλαγές ως αποτέλεσμα της νόσου 69
2. Φυσική εξέταση 70
Παραδείγματα σφαιρικής υποκειμενικής εκτίμησης της Θρεπτικής κατάστασης 72
5. Κλινικά παραδείγματα 77
1. Κλινική περίπτωση I 77
2. Κλινική περίπτωση II 77
3. Κλινική περίπτωση III 78
4. Κλινική περίπτωση IV 78
5. Κλινική περίπτωση V 79
6. Κλινική περίπτωση VI 79
7. Κλινική περίπτωση VII 80
8. Κλινική περίπτωση VIII 80
9. Κλινική περίπτωση IX 81
1 Ο.Κλινική περίπτωση Χ 81
6. Σχεδιασμός χορήγησης τεχνητής διατροφής 83
1. Υπολογισμός Θρεπτικών αναγκών 83
Ενεργειακές ανάγκες 83
Ανάγκες σε πρωτεΐνη 89
Ανάγκες σε υδατάνΘρακες και λίπος (μη-πρωτεϊνικές Θερμίδες) 91
Ανάγκες σε νερό 92
Ανάγκες σε ηλεκτρολύτες 92
Ανάγκες σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία 93
2. Υπολογισμός τελικού σχήματος 95
Βήμα 1 95
Βήμα 2 95
Βήμα 3 95
Βήμα 4 96
Βήμα 5 97
Βήμα 6 97
Βήμα 7 97
Βήμα 8 98
Βήμα 9 98
Βήμα 10 100
7. Κλινικά παραδείγματα σχεδιασμού χορήγησης τεχνητής διατροφής 105
1. Περίπτωση I: Σύνδρομο βραχέως εντέρου 105
Εκτίμηση κατάστασης Θρέψης και Θρεπτικών αναγκών 106
2. Περίπτωση II: Πολυτραυματίας 112
Εκτίμηση κατάστασης Θρέψης και Θρεπτικών αναγκών 114
3. Περίπτωση III: Σοβαρή οξεία παγκρεατίτιδα 121
Εκτίμηση κατάστασης Θρέψης και Θρεπτικών αναγκών 122
4. Περίπτωση IV: Κρανιακή πολυνευρίτιδα 129
Εκτίμηση κατάστασης Θρέψης και Θρεπτικών αναγκών 130
8. Επιλογή παρεντερικής ή εντερικής οδού χορήγησης για υποστήριξη της θρέψης 135
1. Παρεντερική ή εντερική τεχνητή διατροφή 137
2. Πρώιμη εντερική τεχνητή διατροφή 139
9. Παρακολούθηση ασθενών σε τεχνητή διατροφή 145
1. Εκτίμηση αποτελεσματικότητας 145
Ισοζύγιο αζώτου 146
Προαλβουμίνη 147
2. Διάγνωση και αντιμετώπιση των επιπλοκών της τεχνητής διατροφής 148
Διαταραχές σακχάρου ορρού 149
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές 151
Διαταραχές ηπατικής βιοχημείας 164
Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας 165
Διαταραχές λιπιδίων 165
Υπερσίτιση 165
Σύνδρομο επανασίτισης 170
10. Εντερική διατροφή Τεχνικές χορήγησης 177
1. Οδοί και τεχνικές χορήγησης εντερικής διατροφής 178
Εντερική σίτιση μέσω ρινογαστρικού σωλήνα 180
Εντερική σίτιση μέσω ρινοεντερικού σωλήνα 182
Εντερική σίτιση μέσω στομίας 185
Τραχηλική οισοφαγοστομία 186
Γαστροστομία 186
Νηστιδοστομία 192
11. Εντερική διατροφή Διαλύματα 199
1. Πολυμερείς δίαιτες 199
2. Στοιχειακές ή ημιστοιχειακές δίαιτες 200
3. Ειδικές δίαιτες 201
Η επιλογή του διαλύματος 201
Έχει ο ασδενής δυσπεψία ή δυσαπορρόφηση 203
Έχει ο ασδενής ηπατική δυσλειτουργία-ανεπάρκεια 203
Έχει ο ασδενής νεφρική δυσλειτουργία-ανεπάρκεια 204
Χρειάζεται ο ασδενής περιορισμό υδατανδράκων 206
Έχει ο ασδενής σοβαρό καταβολισμό: τραύμα σήψη ή έγκαυμα 207
Υπάρχουν άλλες καταστάσεις με ανοσοκαταστολή 211
Έχει ο ασδενής μέτριο καταβολισμό 213
12. Επιπλοκές τεχνητής εντερικής διατροφής 227
1. Εισρόφηση 227
2. Διάρροια 236
13. Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών σε εντερική τεχνητή διατροφή 243
1. Νοσηλευτική φροντίδα πριν την έναρξη τεχνητής εντερικής διατροφής 243
2. Νοσηλευτική φροντίδα κατά τη διάρκεια χορηγήσης εντερικής τεχνητής διατροφής 244
3. Αντλίες εντερικής τεχνητής διατροφής 248
4. Γαστροστομία Νηστιδοστομία 250
Χορήγηση τροφής μέσω γαστροστομίας 251
Χορήγηση διατροφής μέσω νηστιδοστομίας 252
Διδασκαλία ασθενούς με γαστροστομία ή νηστιδοστομία 252
5. Χορήγηση φαρμάκων 253
Πρωτόκολλο χορήγησης φαρμάκων 253
Γενικοί κανόνες για τη χορήγηση φαρμάκων
μέσω καθετήρων εντερικής τεχνητής διατροφής 254
Τύποι φαρμακευτικών σκευασμάτων που μπορούν να χορηγηθούν μέσω καθετήρων σίτισης 256
Τύποι φαρμακευτικών σκευασμάτων που δεν συνιστάται να χορηγηθούν μέσω καθετήρων σίτισης 257
Αλληλεπιδράσεις φαρμάκων με διαλύματα εντερικής σίτισης και συστάσεις για τη χορήγησή τους 258
14. Τεχνικές χορήγησης ολικής παρεντερικής διατροφής 263
1. Χορήγηση από κεντρική φλέβα 263
Εκτίμηση του ασθενούς πριν την τοποθέτηση του καθετήρα 264
Μέθοδοι προσπέλασης 264
Κριτήρια επιλογής της οδού διαδερμικού καθετηριασμού κεντρικής φλέβας 266
Χαρακτηριστικά κεντρικών φλεβικών καθετήρων 270
Τύποι κεντρικών φλεβικών καθετήρων 271
2. Χορήγηση από περιφερική φλέβα 273
Πρόληψη δρομβοφλεβίτιδας-προφυλακτικά μέτρα 275
15. Ολική παρεντερική διατροφή Διαλύματα 281
16. Επιπλοκές ολικής παρεντερικής διατροφής 293
1. Μηχανικές επιπλοκές 294
2. Σηπτικές επιπλοκές 296
Θρόμβωση 297
3. Πρόληψη επιπλοκών σχετιζόμενων με τον κεντρικό φλεβικό καθετήρα 298
4. Διάγνωση και θεραπεία λοίμωξης σχετιζόμενης με κεντρικό καθετήρα 301
5. Επιδημιολογία 301
6. Ορισμοί 302
Αποικισμός του κεντρικού φλεβικού καθετήρα 302
Λοίμωξη/σήψη από κεντρικό φλεβικό καθετήρα 302
7. Διάγνωση 302
8. Θεραπεία 302
17. Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών σε ολική παρεντερική διατροφή 307
1. Νοσηλευτική φροντίδα κεντρικών καθετήρων 308
Πρωτόκολλο περιποίησης κεντρικού καθετήρα σίτισης 308
Χαρακτηριστικά ιδανικού τύπου επιθέματος 309
Ράμματα 310
Χειρισμοί στο συνδετικό του καθετήρα 310
Φροντίδα για αποφυγή απόφραξης κεντρικών καδετήρων 310
2. Νοσηλευτική φροντίδα περιφερικών καδετήρων 311
3. Παρασκευή διαλυμάτων ολικής παρεντερικής διατροφής και τοποθέτηση τους στον ασθενή 311
Αντλίες έγχυσης 315
4. Εισαγωγή του ασθενούς και της οικογένειάς του στην τεχνητή διατροφή 315
Κυκλική χορήγηση ολικής παρεντερικής διατροφής 315
Περιορισμένη λήψη τροφής από το στόμα 316
Μειωμένη κινητικότητα 316
Αλλαγή της εικόνας του σώματος 317
Διαταραχές ύπνου 317
5. Πρόληψη μολύνσεων 318
18. Τεχνητή θρεπτική υποστήριξη στο σπίτι 321
1. Υποστήριξη της Θρέψης στο σπίτι με εντερική τεχνητή διατροφή 321
Καθετήρας διατροφής 322
Διάλυμα εντερικής διατροφής 323
Εκπαίδευση 323
2. Υποστήριξη της Θρέψης στο σπίτι με παρεντερική διατροφή 325
Εξασφάλιση φλεβικής οδού 326
Διάλυμα παρεντερικής διατροφής 326
Εκπαίδευση 327
3. Παρακολούθηση υποστηρικτικής Θεραπείας στο σπίτι 328
19. Κλινικές εφαρμογές τεχνητής διατροφής 331
Ι. Καρδιακή νόσος 333
2. Πνευμονική νόσος 335
3. Περιεγχειρητική υποστήριξη Θρέψης 341
4. Βαριά πάσχοντες ασθενείς 343
5. Ηπατική νόσος 348
6. Παγκρεατίτιδα 354
7. Σύνδρομο βραχέως εντέρου 359
8. Φλεγμονώδεις εντερικές παΘήσεις 364
9. Μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων 368
10. Γαστρεντερικά συρίγγια 372
1 1. Νεφρική νόσος 375
1 2. Νευρολογικές παΘήσεις 379
13. Καρκίνος 384
14. Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων 388
1 5. HIV/Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας 393
1 6. Εγκαύματα 399
1 7. Ψυχιατρικές διαταραχές 404
1 8. Εγκυμοσύνη 408
1 9. Υπερέμεση της κύησης 411
20. Ηλικιωμένοι ασΘενείς 414
21. Παχυσαρκία 418
22. Σακχαρώδης διαβήτης 422
Ευρετήριο 427