«Η έκδοση στην ελληνική γλώσσα υλοποιήθηκε με σκοπό να συνεισφέρει στη βαθύτερη κατανόηση εννοιών της σύγχρονης επιδημιολογίας και της μεθοδολογίας έρευνας στους φοιτητές σχολών υγείας, παρέχοντας ένα ικανοποιητικό υπόβαθρο γνώσης για την υλοποίηση ερευνών. Για την καλύτερη κατανόηση της μεθοδολογίας στην έρευνα, η παράθεση παραδειγμάτων, που χρησιμοποιείται στο βιβλίο αυτό, από δημοσιευμένες έρευνες, αντιπροσωπευτικές σε ένα ευρύ πεδίο, διευκολύνει πολύ τον αναγνώστη. Δίνεται μεγάλη έμφαση στην πραγματική έρευνα και εφαρμογή της επιδημιολογίας παρά σε θεωρητικά δεδομένα. Με αυτές τις επισημάνσεις, ευελπιστούμε ότι η «Ιατρική Επιδημιολογία» θα αποτελέσει ένα χρήσιμο εκπαιδευτικό βοήθημα για τους φοιτητές και τους επιστήμονες που εμπλέκονται στην παροχή υπηρεσιών υγείας και στις βιοϊατρικές επιστήμες».

Μ. Αρβανιτίδου-Βαγιωνά

Περιεχόμενα
1. Εισαγωγή στην επιδημιολογία 1
Προφίλ ασθενούς 1
Εισαγωγή 1
Άτομο τόπος και χρόνος 2
Η επιδημιολογική προσέγγιση 3
Εφαρμογές της επιδημιολογίας 4
Περίληψη 13
Ερωτήσεις μελέτης 13
2. Επιδημιολογικά μέτρα 16
Προφίλ ασθενούς 16
Κλινικό υπόβαθρο 16
Εισαγωγή 17
Μέτρηση της συχνότητας των νόσων 17

Διάφορες μεταξύ κινδύνου επιπολασμού και επίπτωσης 20
Επιβίωση 21
Περίληψη 25
Ερωτήσεις μελέτης 26
3. Πρότυπα εμφάνισης 29
Προφίλ ασθενούς 29
Κλινικό υπόβαθρο 29
Περιγραφική επιδημιολογία 31
Συσχετίσεις με εμφάνιση των νόσων 38
Μετανάστευση και εμφάνιση ασθένειας 40
Περίληψη 41
Ερωτήσεις μελέτης 42
4. Επιδημιολογική επιτήρηση 45
Προφίλ ασθενούς 45
Εισαγωγή 45
Επιτήρηση νέων διαγνώσεων 46
Συγκρίσεις δεικτών 48
Επιτήρηση των θανάτων 49
Στάθμιση (Προτύπωση) κατά ηλικία 52
Πρότυπα θνησιμότητας 54
Πρόωρη απώλεια ζωής 56
Επιτήρηση των παραγόντων κινδύνου 60
Περίληψη 62
Ερωτήσεις μελέτης 63

5. Επιδημικές εξάρσεις 65
Προφίλ ασθενούς 65
Εισαγωγή 65
Η επιδημία 66
Η διερεύνηση 67
Τροφικά νοσήματα 70

Αναδυόμενα νοσήματα 75
Βιοτρομοκρατία 79
Περίληψη 82
Ερωτήσεις μελέτης 84
6. Διαγνωστικός έλεγχος 87
Προφίλ ασθενούς 87
Κλινικός συλλογισμός 88
Ευαισθησία και ειδικότητα 89
Θετική και αρνητική προγνωστική αξία 90
Διαχωριστικά όρια (cut off points) 91
Λόγοι πιθανοφανειών 92
Καμπύλες ROC 94
Εξετάσεις διαλογής (screening tests) 95
Περίληψη 98
Ερωτήσεις μελέτης 99
7. Κλινικές μελέτες 101
Προφίλ ασθενούς 101
Κλινικό υπόβαθρο 102
Εισαγωγή στις κλινικές μελέτες 103
Ιατρική βασισμένη στις ενδείξεις 103
Καθορισμός των ερευνητικών ερωτημάτων 104
Υπολογισμός του μεγέθους του δείγματος 105
Τυχαιοποίηση 106
Η επίδραση του εικονικού φαρμάκου (placebo) και
η τυφλοποίηση 109
Ηθικά θέματα που αφορούν στις κλινικές μελέτες 109
Αξιολόγηση των κλινικών μελετών 110
Περίληψη 120
Ερωτήσεις μελέτης 121
8. Μελέτες κοόρτης 125
Προφίλ ασθενούς 125
Κλινικό υπόβαθρο 125
Σχεδιασμός της μελέτης 126
Επιλογή του χρόνου των μετρήσεων 128
Επιλογή ατόμων 130
Συλλογή δεδομένων 131
Ανάλυση 133
Περίληψη 136
Ερωτήσεις μελέτης 137
9. Μελέτες ασθενών-μαρτύρων 139
Προφίλ ασθενούς 139
Κλινικό υπόβαθρο 140
Εισαγωγή 140
Σχεδιασμός των μελετών ασθενών-μαρτύρων 142
Μελέτες ασθενών-μαρτύρων νοσοκομειακής βάσης 143
Μεροληψία επιλογής (selection bias) 144
Εξομοίωση 146
Ανάλυση 147
Περίληψη 150
Ερωτήσεις μελέτης 151
10. Μεταβλητότητα και μεροληψία 153
Προφίλ ασθενούς 153
Μεταβλητότητα στην ιατρική έρευνα 153
Εγκυρότητα 156
Περίληψη 163
Ερωτήσεις μελέτης 164
11. Επιδημιολογικές μελέτες γενετικής 166
Προφίλ ασθενούς 166
Κλινικό υπόβαθρο 166
Εισαγωγή 167
Περιγραφικές επιδημιολογικές μελέτες 168
Επιδημιολογικές μελέτες οικογενούς συρροής 169
Επιδημιολογικές μελέτες ειδικών γενετικών παραγόντων 173
Σύνθετη γενετική ανάλυση 176
Περίληψη 176
Ερωτήσεις μελέτης 176
12. Λήψη κλινικών αποφάσεων 178
Προφίλ ασθενούς 178
Κλινικό υπόβαθρο 178
Λήψη κλινικών αποφάσεων 179
Τυπική ανάλυση αποφάσεων 180
Παράδειγμα απόφασης 182
Περίληψη 185
Ερωτήσεις μελέτης 186
13. Ερμηνεία της επιδημιολογικής βιβλιογραφίας 189
Προφίλ ασθενούς 189
Εισαγωγή 189
Έρευνα της βιβλιογραφίας 190
Ανασκόπηση ανεξάρτητων μελετών 190
Εξακρίβωση αιτιώδους σχέσης 197
Διατροφικά λιπαρά και καρκίνος του μαστού 198
Περίληψη 202
Ερωτήσεις μελέτης 202
Επιπλέον βιβλιογραφία 204
Αναφορές 204
E-pidemiology 204
Παράρτημα A: απαντήσεις στις ερωτήσεις μελέτης 206
Παράρτημα B: εκτίμηση των απαιτήσεων μεγέθους δείγματος για τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές μελέτες 208
Παράρτημα Γ: μέθοδος προσδιορισμού του διαστήματος εμπιστοσύνης για τον λόγο κινδύνου 210
Παράρτημα Δ-: ο λόγος σχετικών πιθανοτήτων ως εκτιμητής του λόγου των δεικτών επίπτωσης 211
Παράρτημα Ε: μέθοδος προσδιορισμού του διαστήματος εμπιστοσύνης για τον λόγο σχετικών πιθανοτήτων 213
Λεξιλόγιο 214
Ευρετήριο 225