«Στόχος του βιβλίου αυτού δεν είναι η διεξοδική έκθεση των συγκεκριμένων τεχνικών εξέτασης των μυών και των νεύρων, ούτε η παρουσίαση των ηλεκτροφυσιολογικών ευρημάτων κατά νόσο. Είναι περισσότερο μια προσπάθεια να κατανοηθούν τα δομικά βιολογικά και ηλεκτρικά φαινόμενα, που, αποτελώντας το υπόβαθρο της λειτουργίας των νεύρων και των μυών, καθορίζουν την κλινική νευροφυσιολογική φαινομενολογία. Φιλοδοξεί να είναι σύντομη αλλά συγκροτημένη ανάπτυξη των μηχανισμών, φυσιολογικών και παθολογικών, που προσδιορίζουν τα ηλεκτρικά φαινόμενα, γεφυρώνοντας το κενό που υπάρχει ανάμεσα στα συγγράμματα βασικής νευροφυσιολογίας και σε εκείνα με κυρίως τεχνικό ή νοσολογικό περιεχόμενο.
Από πολύ καιρό, μέσα από την κλινικοεργαστηριακή πράξη και τις διάφορες εκπαιδευτικές μου δραστηριότητες –με την ταυτόχρονη ιδιότητα του εκπαιδευόμενου και εκπαιδευτή– η προσέγγιση αυτή, η μελέτη δηλαδή των μηχανισμών, μου φάνηκε αναγκαία και πρόσφορη. Είναι σίγουρο πως είναι δύσκολη και αναδεικνύει συνεχώς τις σημαντικές ελλείψεις μου σε πολλούς τομείς των σχετικών επιστημονικών αντικειμένων. Από την άλλη πλευρά, είναι συναρπαστική και, όπως νομίζω, απόλυτα αποδοτική, ακόμη και για αυτούς που βλέπουν τα πράγματα αποκλειστικά από την “πρακτική” πλευρά».

Νίκος Καρανδρέας

Περιεχόμενα
Περιεχόμενα v
Πρόλογος του συγγραφέα vii
Βασικές νευροφυσιολογικές αναφορές 1
1. Δυναμικό ηρεμίας – δυναμικό ενέργειας 1
2. Μετάδοση του δυναμικού ενέργειας 17
3. Ενδοκυττάρια και εξωκυττάρια καταγραφή των δυναμικών ενέργειας 22
4. Νευρομυϊκή σύναψη 27
5. Μυϊκή ίνα: μετάδοση δυναμικου ενέργειας και σύσπαση 33
Ηλεκτρομυογραφία 35
1. Η κινητική μονάδα και η οργανολειτουργική σημασία της 35
2. Δυναμικό ενέργειας της ΚΜ 39
3. Ο νόμος «όλον 'ή ο υοδέν» και η διαβάθμιση της μυϊκής σύσπασης 40
4. Τεχνολογικές βάσεις της ηλεκτρομυογραφίας 41
5. Το φυσιολογικό ηλεκτρομυογράφημα [ΗΜΓ] 50
6. Το παθολογικό ηλεκτρομυογράφημα 57
6.1. Αυτόματη δραστηριότητα 57
6.2. Μεταβολές της μορφολογίας των ΔΚΜ 75
6.3. Διαταραχές στον τρόπο και βαθμό επιστράτευσης των κινητικών μονάδων 87
Γ Ηλεκτρομυογράφημα μονήρους μυϊκής ίνας (ΗΜΓΜΙ) 95
Ποσοτικό ηλεκτρομυογράφημα 107
Ηλεκτροφυσιολογική διερεύνηση των διαταραχών της νευρομυϊκής σύναψης 117
1. Ηλεκτρομυογράφημα μονήρους μυϊκής ίνας 118
2. Δοκιμασία επαναληπτικών ερεθισμών 123
3. Ηλεκτρομυογράφημα και ηλεκτρονευρογράφημα 128
Ηλεκτρονευρογραφία 131
1. Ιδιότητες των νευρικών ινών 131
2. Τεχνητή (ηλεκτρική) διέγερση των νευρικών ινών 135
3. Καταγραφή δυναμικών ενέργειας 135
4. Κινητική ταχύτητα αγωγής 139
5. Αισθητική ταχύτητα αγωγής 142
6. Άλλα γενικά στοιχεία 146
7. Παθολογικές διαδικασίες των περιφερικών νεύρων 153
7.1. Αξονική βλάβη 154
7.2. Απομυελίνωση 161
7.3. Προσβολή της κομβικής αξολειμματικής μεμβράνης χωρίς πρωτογενή απομυελίνωση 180
Λειτουργική διερεύνηση των ριζών και των αντανακλαστικών τόξων 183
1. Κύμα-f (f-wave) 183
2. Κύμα-α (a-wave) 189
3. Αντανακλαστικό-Hoffmann (h-reflex) 191
4. Ηλεκτροφυσιολογική καταγραφή των τενόντιων αντανακλαστικών 200
5. Αντανακλαστικό βλεφαρισμού (blink reflex) 202