«Κατά τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάστηκε μία πρωτοφανής και εκπληκτική πρόοδος στις απεικονιστικές τεχνικές των εσωτερικών οργάνων του ανθρώπινου σώματος. Η πρόοδος αυτή ακολούθησε δύο διαφορετικές, όχι αντίθετες, αλλά συμπληρωματικές οδούς που μπορούν επιγραμματικά να καταταγούν στις εξής δύο ομάδες:
α) την απεικόνιση των ανατομικών στοιχείων (φυσιολογικών και παθολογικών) με τρόπο που να παρέχει εξαιρετικά λεπτομερείς φωτογραφικές εικόνες, όχι όμως σημαντικά λειτουργικά στοιχεία, τουλάχιστον πρώιμα, και
β) τη λειτουργική απεικόνιση διάφορων οργάνων με ανατομικά λιγότερες λεπτομέρειες, αλλά σημαντικές πληροφορίες για τη λειτουργία των απεικονιζόμενων οργάνων.
Η εγκατάσταση μονάδας Ποζιτρονικής Τομογραφίας, είτε αυτοτελούς είτε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου διαγνωστικού κέντρου ή ενός νοσοκομείου, απαιτεί προηγουμένως εκπαίδευση δύο τουλάχιστον ομάδων ιατρών και τεχνικών:
• των πυρηνικών ιατρών, οι οποίοι θα έχουν την ευθύνη λειτουργίας της μονάδας και των απαραίτητων συνεργατών τους (ραδιοχημικών και ραδιοφαρμακολόγων, ακτινοφυσικών, ειδικών για τη λειτουργία του κυκλότρου παραγωγής των ραδιοϊσοτόπων, ειδικών για τη λειτουργία των ισχυρών ηλεκτρονικών υπολογιστών που χρησιμοποιούνται στη μονάδα, ειδικών παρασκευαστών κ.ά.)·
• των κλινικών ιατρών πουθα παραπέμπουν τους αρρώστους τους για Ποζιτρονική Τομογραφία.
Το βιβλίο αυτό απευθύνεται κυρίως στους συναδέλφους πυρηνικούς ιατρούς, ως υπεύθυνους για την εισαγωγή, την ανάπτυξη και την εφαρμογή της Ποζιτρονικής Τομογραφίας στη χώρα μας. Δεν είναι φορτισμένο με πολλά τεχνικά στοιχεία, αλλά όσα από αυτά περιλαμβάνονται είναι τα ελάχιστα αναγκαία τόσο για την κατανόηση της Ποζιτρονικής Τομογραφίας, όπως ασκείται σήμερα διεθνώς, όσο και για τη δυνατότητα παρακολούθησης των αναμενόμενων νέων σημαντικών εξελίξεων στην τεχνολογία της».

Ευάγγελος Κ. Γεωργίου
Val J. Lowe
Χαράλαμπος Χ. Προυκάκης

Περιεχόμενα
Πρόλογος v
Ευχαριστίες ix
1 Εισαγωγή Γενικό μέρος 1
1.1 Γενικότητες 3
1.2 Ιστορία της Ποζιτρονικής Τομογραφίας 6
1.3 Το Μέλλον της Ποζιτρονικής Τομογραφίας 6
2 Φυσικές αρχές της ποζιτρονικής τομογραφίας 9
2.1 Εισαγωγή 11
2.2 Κύκλοτρο 11
2.3 Ραδιοχημικό εργαστήριο 12
2.4 PET scanner 12
2.5 Ανακατασκευή και παρουσίαση της τελικής εικόνας 18
2.6 Σύγκριση PET scanners 19
2.7 Υβριδικά συστήματα μεταβολικής και ανατομικής τομογραφικής απεικόνισης (PET/ CT) 20
2.8 Επιλογή PET scanner 22
2.9 Micro-PET scanner 24
3 Ραδιοφάρμακα 27
3.1 Συνηθισμένα ραδιονουκλίδια παραγόμενα σε κύκλοτρο 29
3.2 Ραδιονουκλίδια προερχόμενα από γεννήτριες 29
3.3 Συνηθισμένα ραδιοφάρμακα 29
3.4 Βιολογικές αρχές της FDG 31
3.5 Κινητική της FDG 31
3.6 Δόσεις εξεταζομένων 33
4 Ποσοτικές και ημιποσοτικές μέθοδοι αξιολόγησης της ποζιτρονικής τομογραφίας 35
5 Πρωτόκολλα εξετάσεων 39
6 Φυσιολογική εικόνα 49
6.1 Εισαγωγή 51
6.2 Φυσιολογική πρόσληψη FDG 52
6.3 Γενικές αρχές για την αξιολόγηση του FDG-ΡΕΤ scan 61
7 Βιολογικές αρχές και χρήση της FDG–ΡΕΤ κυρίως στην Ογκολογία 63
8 Κλινικές Εφαρμογές της Ποζιτρονικής Τομογραφίας 71
9 Κλινικές εφαρμογές της ποζιτρονικής τομογραφίας στην Ογκολογία 75
9.1 Καρκίνος πνεύμονα 78
9.2 Καρκίνος παχέος εντέρου-ορθού 87
9.3 Κακόηθες μελάνωμα 94
9.4 Λεμφώματα 99
9.5 Όγκοι κεφαλής και τραχήλου 111
9.6 Καρκίνος μαστού 116
9.7 Όγκοι του εγκεφάλου 127
9.8 Kαρκίνοι ενδομητρίου – τραχήλου μήτρας και ωοθηκών 135
9.9 Καρκίνοι νεφρού και ουροδόχου κύστης 140
9.10 Καρκίνοι στομάχου – οισοφάγου 145
9.11 Καρκίνος παγκρέατος 150
9.12 Καρκίνος προστάτη 154
9.13 Καρκίνος όρχεος 157
9.14 Καρκίνος θυρεοειδούς 159
9.15 Νεοπλάσματα οστών 164
9.16 Διάφορα κακοήθη νοσήματα 168
10 Η συμβολή της ποζιτρονικής τομογραφίας στην ακτινοθεραπεία 177
11 Αξιολόγηση της ανταπόκρισης στη θεραπευτική αγωγή σε καρκίνους διάφορων οργάνων 183
12 Πρόγνωση του ογκολογικού αρρώστου 191
13 Νευρολογία-Ψυχιατρική 197
13.1 Εισαγωγή 199
13.2 Άνοια (Dementia) 200
13.3 Νόσος του Alzheimer 200
13.4 Μετωπο κροταφική άνοια 203
13.5 Νόσος του Huntington 203
13.6 Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις 203
13.7 Ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια 203
13.8 Εγκεφαλοπάθεια ΑIDS 204
13.9 Νόσος του Parkinson 204
13.10 Άτομα μεγάλης ηλικίας 205
13.11 Εστιακή επιληψία 205
13.12 Νόσος Creutzfeldt–Jacob 206
13.13 Φυτική κατάσταση 208
13.14 Εγκεφαλική αιμάτωση στην αιμοδιάλυση 209
13.15 Νευροτοξικότητα 209
13.16 Σχιζοφρένεια 209
13.17 Κατάθλιψη 209
13.18 Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης 210
13.19 Στέρηση κατά την παιδική ηλικία 210
13.20 Αυτισμός 211
14 Καρδιολογία 213
14.1 Εισαγωγή 215
14.2 Διάγνωση της βιωσιμότητας του μυοκαρδίου 216
14.3 Εκτίμηση της αιμάτωσης του μυοκαρδίου 218
14.4 Άλλες εφαρμογές στην καρδιολογία 220
15 Λοιμώξεις και φλεγμονές 225
15.1 Εισαγωγή 227
15.2 Σαρκοείδωση 227
15.3 Φυματίωση 228
15.4 Οστεομυελίτιδα 228
15.5 Νόσος του Crohn 229
15.6 Φλεγμονές μαλακών Ιστών 233
15.7 AIDS 235
16 Εξάρτηση από φαρμακευτικές ουσίες 237
16.1 Εισαγωγή 239
16.2 Κοκαΐνη 239
16.3 Μορφίνη – Οπιοειδή 241
16.4 Μαριχουάνα 242
16.5 “Έκσταση” 242
16.6 Νικοτίνη 242
16.7 Αλκοόλη 243
17 Παιδιατρική 245
18 Οικονομικά στοιχεία 251
18.1 Εισαγωγή 253
18.2 Αξιολόγηση μιας νέας απεικονιστικής τεχνικής 253
18.3 Ανάλυση κόστους / αποτελεσματικότητας της Ποζιτρονικής Τομογραφίας 255
18.4 Λόγος προστιθέμενου κόστους ως προς την αποτελεσματικότητα 255
18.5 Κόστος ίδρυσης και λειτουργίας μονάδας Ποζιτρονικής Τομογραφίας 256
19 Η συμβολή της ποζιτρονικής τομογραφίας στη σωστή παροχή περίθαλψης 259
20 H απεικόνιση της γονιδιακής έκφρασης 263
20.1 Εισαγωγή 265
20.2 Απεικόνιση της γονιδιακής θεραπείας σε καρκίνο 268
20.3 Άλλες δυνητικές εφαρμογές της γονιδιακής θεραπείας 269
20.4 Μοριακή απεικόνιση της γονιδιακής έκφρασης και θεραπείας in vivo 270
20.5 Συμπέρασμα 273
Γενική βιβλιογραφία 275
Παράρτημα 277
Ορολογία 285
Ευρετήριο 289